چرا وقتی خودمان را قلقک می دهیم نمی خندیم؟
قلقلک یکی از رفتارهای طبیعی انسان هاست که با خنده و شادی همراه است، اما چرا نمی توانیم خودمان را قلقلک دهیم؟
به گزارش پایگاه خبری پیام آرات، قلقلک یکی از رفتارهای طبیعی انسان ها است که غالباً با احساس خنده و شادی همراه است. اما آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که چرا نمی توانیم خودمان را قلقلک دهیم؟ این سوال در ذهن بسیاری از ما وجود دارد و پژوهش های علمی در این زمینه به نکات جالبی اشاره می کنند. در این مقاله، به بررسی دلایل علمی و روانشناختی عدم توانایی در قلقلک دادن خود خواهیم پرداخت و همچنین به تاریخچه و پیامدهای اجتماعی و فرهنگی این پدیده نگاهی خواهیم انداخت.
مفهوم قلقلک
قلقلک به تحریک پوست و اعصاب حسی بدن اشاره دارد که به دلیل نازکی و حساسیت خاصی که در برخی نقاط بدن وجود دارد، به وجود می آید. نقاطی مانند زیر بغل، کف پاها و گردن، بیشتر به قلقلک حساس هستند. این حس عموماً به خنده و شوق منجر می شود و به دلیل فعالیت های عصبی خاصی که در مغز رخ می دهد، تجربه ای خوشایند به شمار می آید.
چرا ما نمی تونیم خودمون را قلقلک بدیم؟
۱. مکانیزم عصبی
مغز انسان به شکلی طراحی شده که می تواند تحریکات خارجی را شناسایی کند. زمانی که کسی دیگر ما را قلقلک می زند، مغز به عنوان یک محرک خارجی این احساس را شناسایی می کند. اما وقتی خودمان را قلقلک می دهیم، مغز به دلیل وجود پیش بینی در مورد احساس قلقلک، این تحریک را به عنوان خطر یا تهدید شناسایی نمی کند. در واقع، ما می دانیم که قرار است چه احساسی را تجربه کنیم و به همین دلیل، این احساس را نمی توانیم به طور کامل تجربه کنیم.
شاید این موضوع را درک نکنید اما مغز (به عبارت دقیق تر، مخچه) به طور مداوم وقایعی که قرار است برای بدن اتفاق بیافتد را پیش بینی می کند و حرکات عضلات را با توجه به پیش بینی اش هماهنگ می کند.
برای مثال پیوندگاه (سیناپس) مخچه، با برداشتن هر یک قدم، تحریک می شود و عضلات پا به طور آنی قبل از اینکه زمین را لمس کنند، فعال می شوند.
الگوهای رمزگذاری شده در مخچه به شما این اجازه را می دهد که توپ پرتاب شده را بگیرید، دوچرخه سواری کنید و نتوانید خودتان را قلقلک دهید!
زمانی که قصد دارید خودتان را قلقلک دهید مخچه با پیش بینی اش این اجازه را از شما می گیرد. مطابق گفته عصب شناس انگلیسی سارا بلکمور« زمانی که سعی دارید خودتان را قلقلک دهید، مخچه حسی که با قلقلک به شما دست خواهد داد را پیش بینی می کند و در نتیجه عکس العمل قسمت های دیگر مغز به قلقلک را، از کار می اندازد.»
۲. پیش بینی و کنش
مغز ما به طور مداوم در حال پردازش اطلاعات و پیش بینی واکنش های احتمالی به محرک ها است. زمانی که دیگران ما را قلقلک می زنند، این پیش بینی نادیده گرفته می شود و ما به طور ناگهانی با احساس جدید رو به رو می شویم. اما در هنگام قلقلک دادن به خود، ما از قبل می دانیم که چه چیزی خواهد شد و در این حالت توانایی تحریک احساسات را از دست می دهیم.
۳. تأثیرات روانشناختی
احساس قلقلک همچنین به جنبه های روانشناختی و احساسی ما مرتبط است. ما به طور ناخواسته به واکنش های اجتماعی و احساسی دیگران وابسته هستیم. در واقع، وقتی کسی دیگر ما را قلقلک می زند، حس نزدیکی و ارتباط عاطفی با آن فرد وجود دارد که به تقویت حس شادی و خنده کمک می کند. اما وقتی خودمان را قلقلک می زنیم، این حس از بین می رود و تجربه ای خنثی تبدیل می شود.
تاریخچه و فرهنگ
قلقلک از دوران باستان در فرهنگ ها و تمدن های مختلف شناخته شده است. در بسیاری از فیلم ها و ادبیات، قلقلک به عنوان یک رفتار سرگرم کننده و خنده دار به تصویر کشیده شده است. این رفتار در برخی از مراسم های اجتماعی و جشن ها نیز جایگاه ویژه ای دارد و به عنوان راهی برای ایجاد ارتباط و نزدیکی میان افراد محسوب می شود.
در برخی از فرهنگ ها، قلقلک به عنوان یک رفتار تربیتی یا آموزشی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان مثال، در برخی کشورهای آسیایی، مادران از قلقلک به عنوان راهی برای سرگرمی و ایجاد پیوند عاطفی با فرزندانشان استفاده می کنند. در مقابل، در برخی فرهنگ ها، قلقلک به عنوان یک رفتار نه چندان پسندیده تلقی می شود و در موقعیت های اجتماعی خاصی ممکن است غیرمناسب به نظر برسد.
پیامدهای اجتماعی و فرهنگی
قلقلک به عنوان یک رفتار اجتماعی می تواند تاثیرات عمیقی بر روابط انسانی داشته باشد. این رفتار می تواند احساس نزدیکی و دوستی را تقویت کند و به عنوان یک نوع بازی و تفریح در میان دوستان و خانواده ها به شمار آید. همچنین، قلقلک می تواند به تقویت حس شادی و خنده در بین افراد کمک کند و در نتیجه، جو مثبت تری در اجتماعات ایجاد نماید.
درک احساسات
احساس قلقلک به ما کمک می کند تا درک بهتری از احساسات خود و دیگران پیدا کنیم. این رفتار می تواند راهی برای بیان عشق و دوستی باشد و احساسات مثبت را در بین افراد منتقل کند. به همین دلیل، قلقلک به عنوان یک ابزار ارتباطی غیرکلامی در روابط انسانی بسیار مهم است.
پرسش و پاسخ (FAQ)
۱. آیا قلقلک تنها در انسان ها وجود دارد؟
بله، در برخی از حیوانات نیز رفتار مشابهی مشاهده می شود، اما شدت و نوع آن متفاوت است.
۲. چرا برخی افراد بیشتر از دیگران به قلقلک حساس هستند؟
حساسیت به قلقلک تحت تأثیر عوامل ژنتیکی، روانشناختی و محیطی قرار دارد.
۳. آیا می توانیم با تمرین خود را به قلقلک دادن عادت دهیم؟
تجربه نشان داده که این موضوع به علت پیش بینی مغز ممکن نیست و نمی توان به آن عادت کرد.
۴. آیا قلقلک می تواند خطرناک باشد؟
در برخی موارد، قلقلک شدید ممکن است باعث آسیب یا ناراحتی شود. لذا باید با احتیاط به آن نزدیک شد.
۵. آیا قلقلک می تواند به درمان افسردگی کمک کند؟
تحقیقات نشان داده است که خنده و شادی ناشی از قلقلک می تواند به بهبود خلق و خو کمک کند، اما به عنوان یک درمان مستقل موثر نخواهد بود.
نتیجه گیری
قلقلک یک پدیده جالب و پیچیده است که به جنبه های مختلفی از زندگی انسان ها مرتبط می شود. با بررسی دلایل علمی و روانشناختی عدم توانایی در قلقلک دادن خود، می توانیم به درک عمیق تری از این رفتار برسیم. از تاریخچه و فرهنگی که قلقلک در آن جایگاه ویژه ای دارد نیز نباید غافل شویم. در نهایت، این رفتار نه تنها یک تجربه خوشایند بلکه ابزاری برای تقویت روابط انسانی و ایجاد احساس نزدیکی نیز به شمار می آید.
