چگونه به نوجوانان کمک کنیم دوستیهای مثبت و پایدار داشته باشند؟

بچه‌ها در سنین پیش از نوجوانی از وقت گذراندن با والدین لذت می‌برند، اما هنگامی که سال‌های نوجوانی فرا می‌رسد، به نظر می‌رسد دیگر علاقه‌ای ندارند در کنار شما باشند!

به تدریج تمایل پیدا می‌کنند از خانواده دور شوند؛ چراکه به دنبال کسب استقلال و تثبیت هویت خود هستند.

آن‌ها به سمت گروه همسالان و دوستی‌های جدید جذب می‌شوند.

گروه دوستان گروهی اجتماعی است که در آن می‌توانند کارهای جدیدی انجام دهند و ارزش‌ها، نقش‌ها و هویت‌های خود را آزمایش کنند.

صرف نظر از اینکه نوجوان شما چگونه یا چرا با دوستان خود ارتباط برقرار کرده است، برای آنها مهم است بفهمند چگونه یک دوست خوب باشند، چگونه روابط مثبت ایجاد می‌شود و یک دوستی سالم چیست.

کمک به نوجوانان در پیدا کردن دوست مناسب

وقتی فرزند شما کودک است، می‌توانید روی دوستی‌های فرزندتان کنترل زیادی داشته باشید. نوجوان که می‌شوند به آزادی عمل بیشتری نیاز دارند تا خودشان دوستان‌شان را پیدا کنند.

ممکن است دوستانشان را از طریق شباهت‌های شخصیتی، علایق یا شرایط مشترک مانند رفتن به یک کلاس فوق برنامه یا نشستن کنار یکدیگر در کلاس پیدا کنند.

اگرچه شما به عنوان والد می‌توانید به نوجوان خود در انتخاب دوستان کمک کنید، ولی تصمیم نهایی باید با نوجوان باشد.

علاوه بر دوست پیدا کردن، خود روابط دوستی نیز در طول سال‌های نوجوانی ممکن است بسیار پرتنش باشند! به همین خاطر، راهنمایی کردن برای رسیدگی به مسائلی که ممکن است در طول دوستی برای فرزند شما پیش بیاید، باید در برنامه تربیتی شما باشد.

فرزند نوجوان شما ممکن است با دوستی مشاجره کند، از کاری که دوستش انجام داده ناراحت شود یا گروه دوستانش را تغییر دهد.
می‌توانید از این موقعیت‌ها به‌عنوان فرصتی برای آموزش در مورد آنچه که یک دوستی خوب را می‌سازد و نحوه برخورد با تعارض‌های دوستی استفاده کنید. نوجوانی که یاد می‌گیرد چگونه به دنبال ایجاد و حفظ دوستی‌های سالم باشد، این کار را در زندگی بزرگسالی‌اش هم ادامه خواهد داد.

چند نکته که به شما در راهنمایی فرزندتان کمک می کند:

روابط خوب والد و فرزندی

یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای کمک به نوجوانان در دوست‌یابی، تقویت ارتباط موثر با اوست. صمیمی و حمایتگر بودن، در ارتباط ماندن و گوش دادن فعالانه به نوجوانتان، می‌تواند به رشد مهارت‌های دوستی او کمک کند.

رابطه مثبت شما و او، دری را به روی نوجوان شما باز می‌کند تا در صورت بروز مشکلات آن را با شما در میان بگذارد و شما بهتر بتوانید او را حمایت کنید.

ترس از شناختن دیگران

آشنا شدن با آدم‌های جدید می‌تواند کار سخت و ترسناکی برای نوجوانان باشد؛ به‌خصوص که ممکن است در این مسیر مورد قضاوت، طرد شدن یا تمسخر قرار بگیرد.

به ترس‌های او احترام و ارزش بگذارید اما در عین حال به او نشان دهید که خیلی از نوجوانان و حتی بزرگسالان، ترس‌های مشابهی را تجربه می‌کنند و آن‌ها تنها نیستند.

از فواید دوستی به آن‌ها بگویید؛ با وجود اینکه در این مسیر خطر طرد شدن، تمسخر و مورد قضاوت واقع شدن وجود دارد، داشتن روابط دوستانه نزدیک فواید شگفت‌انگیزی همچون احساس تعلق، درک و دیده شدن و حمایت از سوی نوجوانان دیگر دارد.

همزمان اعتبار بخشیدن به ترس‌های نوجوانتان و تشویق او به دوست‌یابی کمک می‌کند راحت‌تر بر ترس‌ها چیره شود و به فکر دوست پیدا کردن باشد.

زبان غیر کلامی

ارتباطات غیرکلامی و زبان بدن از قدرتمندترین ابزارها برای دوست‌یابی است! به فرزندان خود یاد بدهید لبخند زدن، صاف ایستادن، برقراری ارتباط چشمی و داشتن موضعی باز نسبت به حرف‌های دیگران همگی باعث می‌شوند دیگران به‌طور طبیعی آن‌ها را دوستانه و قابل اعتماد درک کنند و افراد بیشتری به عنوان دوست بالقوه جذب آن‌ها می‌شوند.

انتخاب عاقلانه دوستان در نوجوانی

بیشتر نوجوانان به این فکر نمی‌کنند در یک دوستی به دنبال چه ویژگی‌هایی هستند؛ آن‌ها ممکن است دوستانی را انتخاب کنند که علایق و وجه اشتراک زیادی با خودشان دارند یا به دنبال افرادی با سوابق و علایق کاملاً متفاوت باشند. مهم‌ترین چیزی که باید به دنبال کنید این است: آیا آن فرد دوست خوبی برای او خواهد بود یا خیر. از او بپرسید «در یک دوستی به دنبال چه چیزی هستی؟». به او کمک کنید تا مجموعه‌ای از ملاک‌ها را که نشان‌دهنده‌ی دوستی خوب و سالم است برای خود داشته باشد تا طبق آن‌ها دست به انتخاب مناسبی بزند.

صداقت در رابطه دوستی نوجوانان

صداقت و اعتماد در همه‌ی روابط از جمله دوستی‌ها مهم است. با فرزندتان در مورد اهمیت صریح بودن با دوستانش صحبت کنید و در عین حال به او یاد بدهید که حریم خصوصی برای خودش داشته باشد. وقتی می‌بینید فرزندتان منصف، قابل اعتماد و حمایت‌کننده است او را تشویق کنید تا این ویژگی‌های اجتماعی مثبت را ادامه بدهد.

تمرین بخشش و عذرخواهی از دوران دوستی در نوجوانی

دوستان گاهی اوقات یکدیگر را آزار می‌دهند، اما همیشه می‌توانند عذرخواهی کنند و یکدیگر را ببخشند. به نوجوانتان یاد بدهید روابط خوب ارزش تلاش برای ترمیم را دارند. آسیب‌های ناشی از هر گونه کوتاهی یا عدم ارتباط می‌تواند ترمیم شود.

مبارزه با فشار منفی همسالان

دوستان در نوجوانی، می‌توانند بر یکدیگر تأثیر بگذارند، چه از جنبه‌های مثبت و چه منفی. صحبت کردن در مورد این مسائل قبل از بروز آن‌ها می‌تواند به فرزند شما کمک کند تا در برابر تأثیرات منفی مقاومت کند و پیش از انجام هر کاری، به پیامدهای کوتاه و طولانی‌مدت آن بیاندیشد.

علاوه بر این، حرف زدن درباره مسائل دشوار به‌صورت مستقیم و صادقانه با نوجوانتان این احتمال را افزایش می‌دهد که وقتی با این مشکلات روبه‌رو می شود، به سراغ شما بیاید.

حفظ یا قطع رابطه دوستی در نوجوانی

واقعیت این است که بیشتر دوستی‌ها دچار تعارض می‌شوند؛ و نوجوانان باید برای حفظ دوستی یا جدایی از آن تلاش کنند، کاری که به مهارت نیاز دارد.

مهارت‌های کلیدی مورد نیاز در دوستی شامل صحبت کردن در مورد نیازها، به اشتراک گذاشتن احساسات واقعی خود، انعطاف‌پذیر بودن، وقت گذاشتن و اهمیت دادن به یکدیگر است. در نظر گرفتن احساسات طرف مقابل نیز بسیار اهمیت دارد.

دوستی برای نوجوانان مناسب است که موارد مثبتی را به نوجوان اضافه کند و متعهد باشد.

دوستی سالم یک خیابان دو طرفه است؛ به نوجوان خود یادآوری کنید که روی دوستانی تمرکز کند که چیزهای مثبتی به زندگی‌شان وارد می‌کنند و متعهد هستند که دوست خوبی باشند. اگر یک دوستی خسته‌کننده یا منفی است، پایان دادن به آن یک انتخاب عاقلانه است.

دوستی عمیق در نوجوانان

یک دوستی عمیق و متعهدانه در نوجوانی، چه طور ایجاد می شود؟! به نوجوان خود توضیح دهید چگونه یک آشنا، به یک دوست، و سپس با گذشت زمان و تلاش، به بهترین دوست تبدیل می‌شود. نکته‌ای که در اینجا باید برجسته شود این است که پیدا کردن دوستان و تبدیل آنها به دوستی‌های معنادار به زمان، تلاش، سرمایه‌گذاری هیجانی و اعتماد نیاز دارد و ناگهان رخ نمی‌دهد! نوجوان شما باید گام‌های دوستی‌اش را آهسته و به تدریج طی کند و انتظارات واقع‌بینانه‌ای داشته باشد تا دوستان خوبی پیدا کند.

دوست مجازی در نوجوانی

در مورد رابطه دوستی در رسانه‌های اجتماعی با نوجوانان گفت‌وگو کنید. مهم است که بین دوستی‌های واقعی و دوستان رسانه‌های اجتماعی تمایز قائل شویم.

به عنوان مثال، افرادی که عضو یک گروه چت هستند و در مورد یک موضوع خاصی با هم صحبت می‌کنند، دوستان شما محسوب می‌شوند؟ پاسخ این سوال به تفکر نوجوان شما بستگی دارد. بنابراین، حرف زدن در مورد دوستی در فضای مجازی با نوجوانان مفید است.

همچنین درباره «ترس از دست دادن» یا (FOMO) صحبت کنید. FOMO زمانی است که نوجوان شما از ترس اینکه وقتی آنلاین نیست، پیامی از دوستانش بیاید و نتواند بلافاصله پاسخ دهد، دائماً رسانه‌های اجتماعی خود را چک می‌کند! به او یادآوری کنید که دوستان واقعی اگر فوراً به آنها پاسخ ندهید، ناراحت و نگران نخواهند شد.

مشکلات دوستیابی در نوجوانان

به عنوان والدین یک نوجوان، ممکن است تعجب کنید که چرا نوجوان شما نمی‌خواهد دوست پیدا کند یا انگیزه کمی برای دوست‌یابی دارد اما بیشتر نوجوانان آرزو می‌کنند والدینشان بدانند که دوست‌یابی در این نسل چقدر کار سختی است!

برخی از نوجوانان به جای معاشرت در یک گروه بزرگ ترجیح می‌دهند یک الی دو دوست صمیمی داشته باشند.

اگر فرزند شما این‌گونه است، اما به طور کلی خوشحال و راضی به نظر می‌رسد، نیازی به انجام کاری نیست. اما اگر فرزند شما در دوست‌یابی مشکل دارد و در این مورد نگران است، کارهایی وجود دارد که می‌توانید با هم انجام دهید:

فرزند خود را به دوست یابی و شرکت در مکان های مختلف تشویق کنید

به علایق و نقاط قوت فرزندتان توجه کنید

بر این اساس، می‌توانید به دنبال فعالیت‌های فوق‌برنامه جدید برای فرزند خود باشید یا او را تشویق کنید که به یک باشگاه، تیم ورزشی یا گروه اجتماعی بپیوندد.

بودن در کنار افرادی که علایق مشابهی دارند راهی عالی برای شروع دوستی و ایجاد اعتماد به نفس است.

به فرزندتان کمک کنید تا یک فعالیت با همکلاسی‌های خود برنامه‌ریزی کند.

این می‌تواند تماشای یک فیلم در خانه، یک دورهمی عصرانه یا انجام برخی ورزش‌ها در پارک باشد. اطمینان حاصل کنید که فرزندتان با دعوت دوستان به خانه احساس راحتی می‌کند و در صورت دعوت به خانه، فضای زیادی به آن‌ها بدهید.

به انجام یک فعالیت اجتماعی توسط فرزندتان فکر کنید

این می‌تواند به فرزند شما فرصتی بدهد تا با دیگران ملاقات کند و مهارت‌های اجتماعی خود را پرورش دهد، به خصوص اگر در این فعالیت با جوانان دیگر همراه شود.

سعی کنید فرزند خود را در مورد یافتن دوستان جدید تحت‌فشار قرار ندهید یا دائماً در مورد این وضعیت صحبت نکنید.

سعی کنید بررسی کنید که آیا مسائل خاصی وجود دارد که دوست‌یابی را برای فرزندتان دشوار می‌کند، مانند کمبود فرصت، مهارت‌های اجتماعی یا اعتماد به نفس.